Willem's fietsvakanties

De fietstocht van dit jaar zou door Bosnië en Montenegro gaan. Door extra werk moest ik een kortere route zoeken.

Daar had ik gelukkig nog een idee voor: alle plekken die ik op vorige twee tochten heb gemist komen nu aan de beurt. Het bergachtige grensgebied van Slovenië en Kroatië, Dalmatië, West-Bosnië en midden Kroatië. Via de bossen met beren en wolven naar de Dinarische Alpen en via de rivieren terug om weer te besluiten met de berenroute.

Vetrek- en eindpunt van de tocht wordt Pension Slamar (Mark) in het dorpje Nova Vas in Slovenië.

Mijn fietstocht begint in het Notranjski regijski park. Vandaar gaat de eerste route gaat naar Risnjak, een natuurgebied waar nog oorspronkelijke bewoners leven: beren, wolven en lynxen.

Op weg in het Sloveens-Kroatisch grensgebied voel ik me meteen thuis. Beboste heuvels, slingerende wegen, de herkenbare bouwstijl. Ik fiets door de heuvels, weiden, bossen. Mijn eerste helling, met de top op 905 meter. Traag rij ik naar boven. De temperatuur is om elf uur 's-ochtends al 35°C. Even later lees ik 43°C op mijn thermometer. Vandaag is code rood afgegeven in Kroatië. Vandaar een zo traag mogelijk tempo, twee drinkbussen water over me heen en rustig ademen. Net na de top is het tijd voor boterhammen, eindelijk weer eens crni kruh, na een jaar lang Nederlands brood.
En dan op naar de beer.

De beren moeten nog even wachten. Er is een wegomleiding vanwege autoracen. Ik moet de berg af naar de Kolpa en dan weer terug omhoog. Er lijkt niet eens een weg. Van op reserve klimmen is nu geen sprake. Drie kwartier voluit met bijna 15% stijging over een geteerd bospad. Mooi is het hier wel met af en toe mooie vergezichten over het dal, zo tussen de bomen door. De benen zijn pap en ik moet nog twee uur (de energie daarvoor heb ik al opgebruikt voor de omleiding). Van een rustige start is al geen sprake. Tussen drie en vier uur komt mijn gebruikelijke dip, het tempo zakt, mijn humeur ook.

Gelukkig blijft de omgeving geweldig mooi. Beren zie ik niet, alleen de spreekwoordelijke. Volgens mij ben ik ondertussen wel naar 1000 meter hoogte geklommen. Later maar eens opzoeken. (Het blijkt 880 meter te zijn).
Als de afdaling richting Crni Lug begint, komt de vaart er weer in. In de afdaling voel ik regendruppels. Links van me dondert en bliksemt het, de lucht ziet zwart. Rechts van me een zon en heldere lucht. Daartussen regenbogen. Gelukkig ga ik naar de zon.

Even later fiets ik weer soepel in een nog mooiere omgeving. Ik vind de weg (een smal teerpad door de bossen) richting Lokve, langs het meer.

Ik fiets langs een huis met sobe en apartmani. Er staan geen auto's. Een nog onontdekte? Ik draai om en vraag of ze een plekje voor m'n tent weten. Jazeker, even verderop bij het meer. (Daar is een grasveld bij de dam. Betaald kamperen is hier een nog onbekend verschijnsel, maar er blijken al plannen). Even daarna informeer ik naar de prijs van een kamer, het loopt ten slotte al tegen zeven uur. De prijs is goed, het uitzicht en de rust zijn magnifiek.
Vandaag dan toch nog 92 kilometer gefietst, met 1210 hoogtemeters. Daar heb ik dan 6:24 uur over gedaan zoals Mark (Slamar) al had voorspeld.

Vannacht slaap ik in Gorski Raj bij Milivoj Kontić met een geweldig uitzicht.

Na de echte koffie van Marija ga ik met zware benen op pad. Door de bossen, heuvel af en even bij het meer kijken. Op de vroege zondagochtend fiets ik door een rustig Lokve waarna ik de route naar Mrkopalj vind. Het eerste stuk ken ik nog van twee jaar geleden, op pad via Fužine naar Krk.

Na de heuvel over, fiets ik door een vallei omringd door heuvels en bossen. Voorbij Mrkopalj, bij Tuk zal het asfalt ophouden, een beproeving voor de fiets. Bij het planinarski dom word ik nog gewaarschuwd voor bospad en beren, deze Velika Kapela is hier nog ruig.

Deze route is geweldig. Ik fiets langs een soort Kroatische Stonehenge. Dit blijkt een monument ter nagedachtenis aan de tweede wereldoorlog te zijn.

Na een korte klim slinger ik over een pad door de bossen. Met deze route is de fietstocht al geslaagd. De afdaling is helaas minder geslaagd. Keien en kuilen. De tassen vallen er soms af, ik hoor een breekgeluid bij m'n achterwiel en ik moet stapvoets naar beneden. Ik daal langzamer dan dat ik klim!

Eenmaal op 't asfalt zoef ik bergaf. Als ik door kan zoeven ben ik nog voor donker op m'n eindbestemming. Even later fiets ik glooiend door de vallei. Van zoeven is geen sprake meer als de temperatuur boven de 40°C komt. Ingehouden 'kruip' ik verder terwijl ik me nat blijf gooien. Tussen twee en vier uur is het gewoon te heet. Mensen zoeken de schaduw, laten een zwembad in de tuin vollopen, of ... . Ik kies voor deze derde variant, een koude pivo (bezalkoholno) op een terrasje in de schaduw.
Inmiddels wordt de schade als gevolg van mijn onverharde avontuur duidelijk. Een losse remgreep en een gebroken achteras. Daar kwam dus het breekgeluid vandaan tijdens de afdaling over het keienpad. De remgreep schroef ik vast.

Onderweg ontmoet ik een Pools stel. Ze zijn naar de Kroatische kust gefietst en nu weer op weg naar huis. Ze maken een selfie (onsie?) ik geef het webadres van mijn fietsblog waarna we onze eigen weg vervolgen.

Na vieren is de ergste hitte voorbij, maar niet zonder gevolgen. Ik ruik verschroeid hout. Even later zie ik de rookpluimen boven de bomen.

Zonder problemen bereik ik Otočac. Even verderop in Prozor kampeer ik bij Mirella in de tuin. Ze is er niet, een dagje naar de kust met dit mooie weer maar de sleutel ligt onder de mat.

Op de teller staat 110 kilometer terwijl er 830 hoogtemeters is afgelegd.
Na het eten, wassen, tent opzetten komt Adriaan van Dis uit de tas. Onder een heldere gitzwarte hemel met ontelbare sterren zoek ik even later de tent op.

Mirela is nog steeds niet te zien. Ik breek de tent op. Ik kampeer voor het eerst met deze, nieuwe, tent. Het bevalt prima, de beste tent die ik tot nu toe heb gehad.

Voordat ik op pad ga richt ik eerst mijn achterwiel zodat het niet meer aanloopt. De speling door de vermoedelijk gebroken achteras is minimaal. De nieuwe industrielagers houden alles op z'n plek.
Ik fiets weg in de ochtendkoelte, het is nog maar 28 graden nu om acht uur. Smalle wegen, slingerend tussen de huizen, even wachten voor de trekker. Ook op de hoofdweg naar Gospić is het nog rustig. Het Kroatische heuvelland ziet en voelt vertrouwd. Landschap waardoor ik meer dan 30 jaar geleden mijn eerste trainingsritten reed. De geuren, de warmte, de droge begroeing, de witte uitstekende rotsen.
Ik klim Gacko polje uit naar Ličko polje.

Tijd voor 'n cappucino en om een plan voor de rest van de dag te maken. Mijn route pas ik aan. M'n reisdoel van vandaag wordt een meertje bij Sveti Rok. Bij de mini Konzum sla ik een kleine dagvoorraad in. Ik blijk buiten het toeristengebied te zijn, ik mag weer m'n beste Kroatisch praten, ik word weer aangemoedigd langs de weg, de vriendelijkheid neemt weer toe. Even later bereik ik Gospić. Brood eten bij de basisschool ('t is toch vakantie).

Na de boterhammen blijkt de temperatuur nog verder opgelopen. De ochtendarbeid zit er hier op. Mensen zoeken weer de koelte Vanachter een glas koude pivo word ik aangemoedigd vanaf de terrasjes. Voorbij Gospić wordt het stil op de weg. Af en toe een vakantieganger. Ik kan genieten van het fietsen en van de omgeving. Rechts van me zie ik de imposante Velebit bergen die tussen mij en de kust liggen. Ik fiets zelf door een vallei, Ličko Polje.

Door de hitte moet ik mijn tempo aanpassen. Rustig ademhalen en zo weinig mogelijk energie verbruiken. Ik fiets heerlijk, rust, ruige natuur, uitzicht op de bergen, lekkere kronkelwegen. Nog twee uurtjes door peddelen na Sveti Rok en dan een plekje voor de nacht zoeken. Onderweg zie ik al een paar geschikte plekken, maar ik heb nog alle tijd. Ik rij door en kruis de mooie Lika rivier en even later fiets ik Gračac binnen. De eerste sobe laat ik, het is nog vroeg. Gračac ziet er afgrijselijk uit, nee dan was Gospić toch een leuk stadje. Hier wil ik niet blijven.

Ik fiets door de 1 op, de oude weg van Zagreb naar Split. Zo'n 10 kilometer na Gračac wordt de omgeving weer mooi. Wat een klim krijg ik hier. Ik moet vast van de ene vallei naar de andere. Net nu ik vandaag een herstelritje in gedachten had. De ruige bergen die ik eerst zag omringen me nu. Elk vergezicht is anders, wat een grove knoeperts. Voordat ik richting Knin stuur zie ik pas echt hoe groot ze zijn. Even later zie ik het dal onder me. Wat een magnifiek uitzicht, wat een mooie route is dit.

Even twijfel ik of ik mijn tent hier boven op de vlakte ga opzetten. Nee ik rij door, lange afdalingen, korte klimmen en weer mooie uitzichten. Ik probeer nog tot bij Knin te komen maar de zon gaat snel zakken. Even voorbij Pađene stop ik bij een huis waar Kroatische Serviërs uit Aken zijn. Ik vraag of ze een slaapplek voor me weten. Dat weten ze. Opa is z'n huis aan het verbouwen zodat hij terug kan naar z'n geboortestreek. Daar mag ik een nachtje in blijven. Even douchen, en daarna krijg ik nog wat eieren met brood erbij en natuurlijk een neut.


Uiteindelijk slaap ik na 148 kilometer (met deze keer maar 660 hoogtemeters) fietsen in een huis in aanbouw. Na een geweldig mooie route en gastvrije mensen sluit ik de dag met Adriaan van Dis.

'Het wordt deze week heet', zegt m'n gastheer, 'waar fiets je vandaag naar toe?'. 'Buško Jezero', zeg ik, 'in Bosnië'. 'Vandaag met die hitte?'. Er klinkt verbazing maar ook afraden in z'n stem. 'Ik zie wel' denk ik bij mezelf, als ik eerder moet stoppen dan doe ik dat.

Om 7 uur fiets ik weg, tegen de ochtendbries in. Ik krijg even later een mooie afdaling naar Knin, ik zal zo wel terug omhoog moeten.

De klim begint langs een mooie vallei. Ik fiets met slakkengang. Dat blijft zo als ik boven lijk te zijn. Kroatisch vals plat. Om kwart voor tien, bij de eerste cappuccino blijkt mijn gemiddelde 12 kilometer per uur. De Oostenrijkers die mij gisteren inhaalden halen me nu weer in.
De temperatuur loopt al vlot op om 12 uur is het 45 graden. Zelfs op mijn fietstocht in Zuid-Afrika heb ik het niet zo heet gehad. Zo op 't gemak mogelijk fiets ik door het landschap. Links van me de kale ruige Dinarische alpen, rechts van me de groene Kozjak en Svilaja bergen. De D1 is hier niet zo druk, zoals tussen Plitvice en Karlovac. Het is wel een geweldig mooie route. Er loopt zelfs een bewegwijzerde fietsroute over.

Even later fiets ik langs Peručko meer. De warmte drukt inmiddels een groot stempel op de beleving. Ik stem het fietsen af op het zo veel mogelijk koel blijven. Ik fiets zo langzaam mogelijk, drink constant water en houdt mezelf de hele tijd nat. Bij schaduwplekken stop ik. Binnen de kortste keren is mijn water al warmer dan 45°C. Met een buitentemperatuur die hoger is dan mijn, gewenste, lichaamstemperatuur weet ik maar één manier om mijn kerntemperatuur omlaag te krijgen en dat is door elke winkel die ik zie te ontdoen van de gekoelde Cockta. Ook mijn dagindeling gaat om. Na enen stop ik om (warm) te eten en neem een lange rustpauze. Of ik dan mijn reisdoel haal komt op de tweede plaats. Ook genieten en mooie foto's maken schiet er weleens bij in, het is gewoon te heet. In elk geval neem ik het ervan in het restaurant bij Potravlje.

Om half drie wordt het wat bewolkt. Ik vul m'n water aan en stap op de fiets. Inderdaad het is met 37 graden ineens 10 graden kouder. Helaas duurt dit maar kort.
De weg slingert tussen de bomen, hoog boven het stuwmeer. Witte rotsen, rode aarde, cycaden en de geurende alipodennen, is er een betere omschrijving van Kroatië?
Na Sinje, wat misschien best een aardig stadje is daalt de temperatuur. De ademhaling doet het weer, het is nu half vijf. Ik fiets langs mooie huizen met aangelegde tuinen. Onderweg naar Trilj heb ik uitzicht over de Sinjsko polje. Na Trilj fiets ik voor het eerst over een vlakke weg. Vlak voor de afslag naar Bosnië zie ik een recreatieterrein. Mensen spelen petanque, kinderen zwemmen in de rivier. Zou ik mijn tent er kunnen opzetten, of een kamer huren? Ik draai de klim op richting Bosnië. De benen protesteren. Ik rijd 7 kilometer per uur en dat zal nog zakken. Ik draai terug maar draai dan toch weer om de klim op. Ik reken: 6 kilometer per uur en 24 kilometer naar de grens, over twee uur gaat de zon onder. Omdraaien dus en op naar de sobe.

Wat een bijzondere beleving wordt dat. Een fietser uit Nederland, kan dat dan? Volgens mij ben ik de eerste buitenlander die deze streek bezoekt. Doodmoe van 96 kilometer fietsen met maar 650 hoogtemeters neem ik mijn intrek. Mijn kamer kijkt uit (want dat kunnen kamers) over de vlakte. Het is weiland waar de rollen hooi opgerold liggen. Ik maak mijn eten, wat ik door de vermoeidheid nauwelijks weg krijg. Als ik even later ga betalen voor de kamer krijg ik eerst een bier van 't huis (tegen de dorst) en blijkt dat er een maaltijd bij inbegrepen is. Eet ik toch nog een keer, gisteren at ik maar half, nu dubbel.
Afgezien van mij, zijn hier alleen autochtonen. Die komen zo te ruiken voor het wildstoofpannetje. Er wordt geserveerd in oma's pan. Even later schuift de baas/kok aan bij de mannen. Nu eens zien wat ze voor een buitenlander die geen vlees eet, klaarmaken. Twee forellen met gebakken groente. We zitten hier dan ook aan de rivier bij de bergen. In elke rivier zie je hier vissers. En de forel, heerlijk, onvergelijkbaar met die in Nederland bij de super.